Nowość! :-)





Język staroangielski - alfabet runiczny (Fuþorc)


Jednym z najbardziej znanych dzieł staroangielskiej literatury jest Beowulf. W formie ustnej istniał prawdopodobnie ok. VIII wieku a w okolicach roku 1000 został spisany w języku staroangielskim (dialekt anglosaski). Gdybyśmy chcieli przeczytać Beowulfa w jego oryginalnej staroangielskiej wersji, niewiele byśmy z niego zrozumieli. Na pierwsze oko nie dostrzeżemy w nim żadnych śladów języka angielskiego. Na dodatek utwór napisany jest alfabetem runicznym (zwanym Fuþorc), szyk zdania jest bardzo dowolny. Interpunkcja istnieje w bardzo śladowej formie - z powodu oszczędności miejsca.

 

 

Beowulf - manuskrypt


Aby nie być gołosłownym poniżej możemy przeczytać parę linijek tekstu w oryginale (w alfabecie łacińskim):

Hwæt! We Gardena in geardagum, þeodcyninga, þrym gefrunon, hu ða æþelingas ellen fremedon. Oft Scyld Scefing sceaþena þreatum, monegum mægþum, meodosetla ofteah, egsode eorlas. Syððan ærest wearð feasceaft funden, he þæs frofre gebad, weox under wolcnum, weorðmyndum þah, oðþæt him æghwylc þara ymbsittendra ofer hronrade hyran scolde, gomban gyldan. þæt wæs god cyning! ðæm eafera wæs æfter cenned, geong in geardum, þone god sende folce to frofre; fyrenðearfe ongeat þe hie ær drugon aldorlease lange hwile. Him þæs liffrea, wuldres wealdend, woroldare forgeaf; Beowulf wæs breme (blæd wide sprang), Scyldes eafera Scedelandum in.






Dla nas praktycznie niezrozumiały:-) Ciężko jest dostrzec jakiekolwiek słowa przypominające współczesny język angielski. A jednak takie słowa występują - co więcej jest ich bardzo wiele i występują w dzisiejszym języku angielskim ale ... przeszły ogromne zmiany.


Na samym początku teksty w języku staroangielskim był pisane alfabetem runicznym. Dopiero po pewnym czasie (wskutek irlandzkich misjonarzy) wszedł w użycie alfabet łaciński. My jednak zajmiemy się tym najbardziej "mitycznym" alfabetem runicznym. Własnoręcznie sprawdzimy czy naprawdę widać w nim nowożytny język angielski.

 

 

Kamień z licznymi runami


Na sam początek jednak kilka ciekawych informacji na temat alfabetu runicznego Fuþorc. Alfabet ten dotarł do Brytanii prawdopodobnie z Fryzji (obecnie styk granic Danii, Holandii i Niemiec) oraz ze Skandynawii. Na samym początku funkcjonował tzw. Futhark starszy (mniej więcej do VII wieku.). Składał się z 24 symboli - run. W Brytanii bardzo szybko alfabet Futhark starszy rozszerzono najpierw do 28 a po pewnym czasie do 33 run. Alfabet został też lekko zmodyfikowany i od tego momentu jest znany jako Fuþorc. Po inwazji normańskiej w 1066 roku alfabet Fuþorc niemal kompletnie zanikł. Pewną pamiątką po tym alfabecie jest używane przez długi czas w j. angielskim litery: þ, æ, ð i ƿ.


Sprawdźmy zatem staroangielski alfabet runiczny. W alfabecie runiczny każda runa miała swoją nazwę. Kolumnę z wymową traktujmy dość elastycznie - bardzo trudno jest napisać odpowiednią wymowę:


Znak runiczny Wymowa Nazwa staroangielska Tłumaczenie angielskie Tłumaczenie polskie
f feoh wealth bogactwo
u ur aurochs tur (wymarłe zwierzę)
th þorn thorn cierń
oa ós god bóstwo
r rad ride jechać
k cen torch pochodnia
j gyfu gift podarunek
w wynn joy radość
h hægl hail grad
n nyd need potrzeba
i is ice lód
j ger year rok
eo eoh yew cis
p peorð brak tłumaczenia brak tłumaczenia
x eolh elk-sedge cibora (rodzaj rośliny)
s sigel Sun Słońce
t Tiw Tyr Tyr (bóstwo)
b beorc birch brzoza
e eh horse koń
m mann man człowiek
l lagu lake jezioro
ng ing hero bohater
e éðel estate majątek
d dæg day dzień
a ac oak dąb
ae æsc ash-tree jesion
y yr bow łuk
ia ior eel węgorz
ea ear grave grób
kw cweorð brak tłumaczenia brak tłumaczenia
k calc chalice kielich
st stan stone kamień
g gar spear włócznia

 

Brak tłumaczenia oznacza że historykom nie udało się odgadnąć dokładnego tłumaczenia tej runy.










UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

Polityka cookies


  1. Serwis nie zbiera w sposób automatyczny żadnych informacji, z wyjątkiem informacji zawartych w plikach cookies.
  2. Pliki cookies (tzw. „ciasteczka”) stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych Serwisu. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę strony internetowej, z której pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.
  3. Podmiotem zamieszczającym na urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu pliki cookies oraz uzyskującym do nich dostęp jest operator Serwisu angprofi.pl.
  4. Pliki cookies wykorzystywane są w celu:

a)      dostosowania zawartości stron internetowych Serwisu do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych; w szczególności pliki te pozwalają rozpoznać urządzenie Użytkownika Serwisu i odpowiednio wyświetlić stronę internetową, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb;

b)      tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości;

c)       utrzymanie sesji Użytkownika Serwisu (po zalogowaniu), dzięki której Użytkownik nie musi na każdej podstronie Serwisu ponownie wpisywać loginu i hasła;

  1. W ramach Serwisu stosowane są dwa zasadnicze rodzaje plików cookies: „sesyjne”  (session cookies) oraz „stałe” (persistent cookies). Cookies „sesyjne” są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika do czasu wylogowania, opuszczenia strony internetowej lub wyłączenia oprogramowania (przeglądarki internetowej). „Stałe” pliki cookies przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika przez czas określony w parametrach plików cookies lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.
  2. W ramach Serwisu stosowane są następujące rodzaje plików cookies:

a)      „niezbędne” pliki cookies, umożliwiające korzystanie z usług dostępnych w ramach Serwisu, np. uwierzytelniające pliki cookies wykorzystywane do usług wymagających uwierzytelniania w ramach Serwisu;

b)      pliki cookies służące do zapewnienia bezpieczeństwa, np. wykorzystywane do wykrywania nadużyć w zakresie uwierzytelniania w ramach Serwisu;

c)       „wydajnościowe” pliki cookies, umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania ze stron internetowych Serwisu;

d)      „funkcjonalne” pliki cookies, umożliwiające „zapamiętanie” wybranych przez Użytkownika ustawień i personalizację interfejsu Użytkownika, np. w zakresie wybranego języka lub regionu, z którego pochodzi Użytkownik, rozmiaru czcionki, wyglądu strony internetowej itp.;

e)      „reklamowe” pliki cookies, umożliwiające dostarczanie Użytkownikom treści reklamowych bardziej dostosowanych do ich zainteresowań.

  1. W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym Użytkownika. Użytkownicy Serwisu mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika Serwisu. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).
  2. Operator Serwisu informuje, że ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu.
  3. Pliki cookies zamieszczane w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i wykorzystywane mogą być również przez współpracujących z operatorem Serwisu reklamodawców oraz partnerów.
  4. Więcej informacji na temat plików cookies dostępnych jest  w sekcji „Pomoc” w menu przeglądarki internetowej.